Туган телем –татар теле,

Телләрнең иң гүзәле.

Туган телем – иркә гөлем.

Милләтнең син бизәге.

Туган тел ул – ана теле,

Яшәеш башлангычы.

Аны саклау һәм яклау

Һәрбер кеше бурычы.

Туган телендә ачылсын

Һәрбер баланың теле.

Җир йөзен ныграк яктыртсын

Язгы кояш бәйләме!

Татар халкының бөек улы, каһарман шагыйрь Муса Җәлил 1906 , елның 15 февралендә хәзерге Оренбург өлкәсенең Мостафа авылында туа. 1913 елда Мостафа абзый, гаиләсен алып, Оренбургка күчә. Монда Җәлил Тукай, Дәрдемәнд, Рәмиев иҗатлары белән якыннан таныша. Шулар тәэсирендә үзе дә шигырьләр яза башлый. Аның беренче шигырьләре «Кечкенә Җәлил» имзасы белән басыла.

1922 елда Муса Казанга килә. Башта «Татарстан» газетасы редакциясендә эшли, ә 1923 елда татар рабфагында укый башлый. Шул елларда ул «Бибкәй кыз», «Каз канаты» исемле пьесаларын яза. Бу пьесалар Казан, Уфа шәһәрләрендә куела, ә 1925 елда «Барабыз» исемле беренче шигырьләр китабы чыга. «Иптәшкә» (1928) дигән шигырь җыентыгы Җәлилне шул заманның алдынгы шагыйрьләре рәтенә бастыра. 
 

1927 елдан ул Мәскәүдә яши башлый. 1932 елга кадәр башта «Кечкенә иптәшләр», соңыннан «Октябрь баласы» исемле балалар журналларының җаваплы редакторы була. 1927—1931 елларда Мәскәү университетының әдәбият факультетында  укый.

1935 елда Муса Җәлил Мәскәүдә Татар опера студиясендә әдәби бүлек мөдире булып эшли башлый. Студия Татар опера театры өчен җырчылар, композиторлар әзерли. Студияне тәмамлаучылар Казанга кайткач, Татар опера һәм балет театры ачыла. Муса Җәлил дә шул театрның әдәби бүлек мөдире булып Казанга кайта. 1939 елда Мусаны Татарстан Язучылары берлеге җитәкчесе итеп сайлыйлар.

Мәскәүдә яшәгән елларда шагыйрь «Хат ташучы» поэмасын, «Алтынчәч», «Илдар» либреттоларын яза. Композитор Нәҗип Җиһанов бу либреттоларга опералар иҗат итә.

Бөек Ватан сугышы башлангач, Муса Җәлил, беренчеләрдән булып, сугышка китә. Сугышта да ул каләмен кулыннан төшерми. 1943 елда аның «Тупчы анты» дигән җыентыгы басылып чыга.

На дороге множество правил: Кто где едет, куда как идти.
Их придумали, чтобы аварий Не случилось с тобою в пути. Если ты пока не можешь Рассмотреть дорогу, Выходить туда не надо- Подожди немного.
Пусть машины пронесутся, Разойдутся люди,
И всю трассу постепенно Лучше видно будет.
Вот тогда ступай спокойно Вдоль по переходу,
Где всегда ходить удобно Пешему народу.

Алланып таңнарның алына,
Нур булып кешелек таңына,
Җыр булып үрелеп күңелгә,
Кил безгә, Яңа ел, кил безгә!

Кояшлы көннәрнең җылысын,
Бәхетнең, шатлыкның олысын
Күтәреп көннәрнең иңенә,
Рәхим ит Туган ил түренә!

Энием кадерлем,

Син энже бортегем,

Син хормэ жимешем,

Син йорэк тибешем!

Көз

Күңелләргә сагыш салып,

Көзләр дә җиткән икән.

Куе урман өсләреннән

Сарысын сибеп үткән.

Пәрәвез җепләреннән ул

Үреп куйган ятьмәсен.

Чү! Кузгатма син аны, җил,

Бу матурлык бетмәсен.

Сары яфрак кулын изәп,

Алтын көз саубуллаша.

Үрелеп, нур сибә кояш

Болыт ертыгы аша.

Шушы нурлардан тулышып,

Тагын ямь иңә җиргә.

Сагыш түгел, муллык тула

Алтын көз белән бергә.

Күңелгә көзге муллыктан

Бәхет, шатлык тула сыман.

Ил-көненә өмет баглап,

Киләчәккә атлый җиһан.

15 сентябрь конне Абдулла Алшнын туган коне! 

Язучы тышкы кыяфәте белән дә үзенә җәлеп итә, беренче карауга ук аның әдәпле, тыйнак, гади икәнлеген бала күңеле сизә: уртача буйлы, мөлаем, киң җилкәле, таза гәүдәле чем-кара күзле , куе кара кашлы, иягенең уртасы батып тора, нык, ышанычлы карашлы.

     А.Алиш һәрвакыт ягымлы, җылы, гади итеп сөйләшәкән, дорфалык, игътибарсызлык күрсәтмәгән. Шуңа бу сыйфатлары әсәрләрендә  дә чагылыш таба һәм нәниләрдә дә, өлкәннәрдә дә әйбәт тәэсир калдыра.

   Татар әдәбиятының күренекле әдипләре дә А.Алишны олы хөрмәт белән искә алалар, аның иҗаты алдында баш ияләр, югары бәялиләр.